O postawach Polaków wobec Zagłady Żydów w czasie II wojny światowej opowiada dr hab. Dariusz Libionka (prof. PAN).

Historycy Zagłady w dwojaki sposób odpowiadają na pytanie o plany nazistów wobec Żydów europejskich przed wybuchem II wojny światowej. Pierwsza szkoła uważa, że od momentu zdobycia władzy w 1933 r. Adolf Hitler dążył do eksterminacji Żydów. Druga podkreśla, że plany Hitlera się zmieniały i w decydujący sposób wpłynęła na nie sytuacja wojenna.Zapraszamy na rozmowę z profesorem Polskiej Akademii Nauk Dariuszem Libionką, historykiem stosunków polsko-żydowskich i Zagłady.

Historycy Zagłady w dwojaki sposób odpowiadają na pytanie o plany nazistów wobec Żydów europejskich przed wybuchem II wojny światowej. Pierwsza szkoła uważa, że od momentu zdobycia władzy w 1933 r. Adolf Hitler dążył do eksterminacji Żydów. Druga podkreśla, że plany Hitlera się zmieniały i w decydujący sposób wpłynęła na nie sytuacja wojenna.Zapraszamy na rozmowę z profesorem Polskiej Akademii Nauk Dariuszem Libionką, historykiem stosunków polsko-żydowskich i Zagłady.

Wrogość między Polakami i Ukraińcami była wypadkową kilku czynników. Przed wojną przyczyniły się do niej walki o Lwów i Galicję Wschodnią z lat 1918–1919, a potem niespójna polityka narodowościowa II Rzeczypospolitej. W czasie II wojny światowej Polacy i Ukraińcy stanęli po różnych stronach barykady. Działali w imię własnych interesów narodowych, które niekoniecznie były zbieżne. Początkowo Ukraińcy upatrywali sojusznika w III Rzeszy. Zakładali, że pomoże im ona zbudować własne państwo, podczas gdy Polacy widzieli w nazistowskich Niemczech agresora i głównego wroga. Z kolei Sowieci dla Polaków z najeźdźców poprzez koalicjantów przeistoczyli się w „sojusznika naszych sojuszników”, natomiast dla Ukraińców przez całą wojnę pozostawali głównym zagrożeniem. Koniec wojny sprawił, że zarówno dla Polaków, jak i Ukraińców Sowieci stali się wspólnym wrogiem. Dopiero taka perspektywa otworzyła drogę do porozumienia. Wcześniejsze próby z okresu wojny kończyły się fiaskiem. Zapraszamy na rozmowę z dr. Mariuszem Zajączkowskim, pracownikiem Instytutu Studiów Politycznych Polskiej Akademii Nauk, znawcą stosunków polsko-ukraińskich z lat 1939–1947.

Temat Brygady Świętokrzyskiej mocno dzieli nie tylko opinię publiczną, ale i środowisko historyków. Jej apologeci nazywają ją jedną z największych jednostek partyzanckich i nie traktują współpracy z Niemcami w kategoriach kolaboracji. W tym samym duchu wypowiadają się o niej wysocy urzędnicy państwowi odpowiedzialni za politykę historyczną, a związani z obozem Zjednoczonej Prawicy. O kontrowersjach związanych z Brygadą Świętokrzyską opowiada profesor Rafał Wnuk, historyk wojennej i powojennej konspiracji.

Czy można w szesnaście minut opowiedzieć historię Ukrainy? Twórcy filmu przekonują, że tak. Tyle czasu w zupełności wystarczy, aby poznać najważniejsze daty i wydarzenia z przeszłości wschodniego sąsiada Polski.

Чи можливо розповісти історію України за шістнадцять хвилин? Автори фільму стверджують, що так. Цього часу цілком достатньо, щоб дізнатися про найважливіші дати та події з минулого східного сусіда Польщі.

Narodowa Organizacja Wojskowa, Narodowe Siły Zbrojne, Bataliony Chłopskie, Gwardia Ludowa, Armia Ludowa. Co łączyło te tak różniące się od siebie organizacje od Armii Krajowej, polskiego wojska w konspiracji? Otóż powstały one jako bojówki zbrojne partii politycznych. Niektóre z nich scaliły się z Armią Krajową, inne nie. Diametralnie różne wizje przyszłej Polski, odmienne cele polityczne były nie do pogodzenia nawet w ramach jednej wspólnej organizacji konspiracyjnej (NOW, NSZ). Zapraszamy do obejrzenia i wysłuchania rozmowy z profesorem Rafałem Wnukiem, historykiem wojennej i powojennej konspiracji w Polsce i innych krajach Europy Środkowo-Wschodniej.

Ponad siedemdziesiąt lat temu powstała Europejska Wspólnota Węgla i Stali. Potem pojawiły się inne formy europejskiej integracji (m.in. Europejska Wspólnota Gospodarcza). One dały początek współcześnie istniejącej Unii Europejskiej, która zrzesza dwadzieścia siedem krajów. Zaczęło się od integracji ekonomicznej (wspólny rynek, waluta), obecnie zaś obserwujemy już elementy integracji politycznej (wspólna polityka zagraniczna). Polska dołączyła do wspólnoty w 2004 r. Od ponad osiemnastu lat jesteśmy jej częścią. Ze względu na długość okresu przynależności można rzec, że staliśmy się pełnoletnim obywatelem wspólnoty europejskiej. Czy przez ten czas nauczyliśmy się w niej funkcjonować i osiągnęliśmy dojrzałość?

Rozmowa z Piotrem Majewskim, profesorem Uniwersytetu Warszawskiego, badaczem dziejów najnowszych. Zastanowimy się, czy w stosunku do wojny polsko-bolszewickiej, wybuchu II wojny światowej i konferencji w Jałcie możemy mówić o „zdradzie Zachodu”? Inspiracją dla tak postawionego pytania była wydana kilka lat temu książka profesora Andrzeja Nowaka "Pierwsza zdrada Zachodu".