Na tej lekcji: • wyjaśnisz, co to jest samorząd i na czym polega zasada pomocniczości • przedstawisz, jaka jest rola i kompetencje władz samorządowych w Polsce • wskażesz kilka problemów, jakie nurtują gminną społeczność oraz sposoby ich rozwiązania

Dobre funkcjonowanie każdego państwa demokratycznego musi opierać się na przekazaniu szerokich kompetencji instytucjom samorządowym. Na naszej minilekcji przyjrzymy się bliżej zasadzie decentralizacji władzy w Polsce oraz poszukamy przykładów, jak jest ona realizowana w praktyce. Poruszymy przy tym kilka ważnych kwestii, takich jak: „dekomunizacja ulic”, kontrowersje wokół subwencji oświatowej, odpowiedzialność samorządów za długi szpitali, Fundusz Dróg Samorządowych. Na koniec zastanowimy się, czy możemy mówić, że władza w Polsce jest nadal zdecentralizowana, czy też nie.

Przedstawiamy 7 minilekcji obywatelskich, czyli siedem krótkich prezentacji multimedialnych. Slajdy można wyświetlać na YouTube lub prezentować jak plansze na ekranie komputera za pomocą programu Adobe Acrobat Raeader​.​ Minilekcje zostały tak pomyślane, aby wesprzeć nauczycieli w pracy na lekcji wiedzy o społeczeństwie w liceum ogólnokształcącym i technikum. Na początek przygotowaliśmy minilekcję „W świecie politycznych idei”​, na kolejne trzeba będzie chwilę poczekać. Wszystkie opracowane zostały do działu Państwo.

Celem projektu jest odnalezienie w domu rodzinnym oraz w najbliższej okolicy przedmiotów i miejsc, które pochodzą sprzed kilkudziesięciu lat i stanowią ślady najnowszej historii naszych miejscowości i zarazem Polski.  Po wykonaniu dokumentacji zdjęciowej uczniowie prowadzą historyczne poszukiwanie, a jego efekty prezentują w klasie, szkole, a może nawet szerzej – jako wirtualną galerię zdjęć lub wystawę przedmiotów. To propozycja na klasowy projekt czy edukacyjną wycieczkę, która może zająć kilka godzin lub kilka tygodni (wystarczy dopasować polecenia do konkretnej sytuacji i potrzeb).

Scenariusz zajęć jest uzupełnieniem filmu „Zrozumieć transformację- pięć perspektyw”, w którym eksperci z różnych stron politycznych i społecznych dzielą się swoimi opiniami i spostrzeżeniami na temat transformacji ustrojowej. Materiały zostały stworzone dla nauczycieli i nauczycielek, którzy chcą w ciekawy i przystępny sposób przedstawić swoim uczniom i uczennicom tę część historii. Film powstal w ramach międzynarodowego programu „Transition Dialogue”, którego partnerami są także organizacje społeczne z sześciu post-komunistycznych krajów: Bułgarii, Chorwacji, Litwy, Niemiec, Rosji i Ukrainy.

Ćwiczenie ma na celu przyjrzenie się procesowi selekcji informacji, której dokonują media. Dzięki temu uczniowie i uczennice dowiedzą się, dlaczego ważne informacje często nie znajdują miejsca na łamach prasy i w serwisach informacyjnych. Ćwiczenie można wykorzystać, by pokazać mechanizmy tworzenia wiadomości, ale także by rozpocząć dyskusję o odpowiedzialności i etyczności dziennikarstwa. Młodzi ludzie poznają również najważniejsze informacyjne stacje telewizyjne i spróbują sami wcielić się w ich redaktorów.

Organizacja Narodów Zjednoczonych to jedna z największych globalnych instytucji, której celem jest utrzymanie międzynarodowego pokoju i bezpieczeństwa poprzez działanie takich jednostek jak np. UNESCO, FAO, WHO, Bank Światowy Unicef czy UNHCR. W czasie zajęć uczniowie i uczennice poznają najważniejsze programy, organizacje, agendy i fundusze ONZ. Zaprezentowane ćwiczenie służy także zastanowieniu się nad wyzwaniami globalnymi, na które stara się odpowiadać ONZ.

Współczesna demokracja opiera się na zasadzie suwerenności ludu. Na naszej lekcji postaramy się rozstrzygnąć, co to oznacza w praktyce. Czy „lud” powinien rządzić bezpośrednio, czy też za pośrednictwem swoich przedstawicieli? Decyzja, kto zostanie owym przedstawicielem należy do obywateli, którzy wrzucają kartę do głosowania do urny wyborczej. Ale co się stanie, gdy przedstawiciele zapomną, kogo i po co reprezentują? I na koniec ważna kwestia: czy większość w demokracji, nawet zdecydowana większość, może decydować o wszystkim? Przecież mniejszość ma prawo myśleć i zachowywać się inaczej, stanowi bowiem część władzy w demokracji. Poszukamy wspólnie odpowiedzi na pytanie, czy należy na władzę ludu nałożyć ograniczenia, jeśli tak, to jakie.