Po zakończeniu II wojny światowej sojusz „wielkiej trójki” należał już właściwie do przeszłości. W Europie narastało napięcie między blokiem państw zachodnich a ZSRR. W marcu 1946 r. Winston Churchill po raz pierwszy użył określenia „żelazna kurtyna” w odniesieniu do granicy pomiędzy państwami zachodnimi a krajami znajdującymi się w strefie wpływów ZSRR. Zaczynała się zimna wojna. Pod naciskiem Moskwy państwa od niej zależne odrzuciły ekonomiczny plan USA, zwany planem Marshalla. ZSRR zamierzał samodzielnie sterować gospodarką państw zależnych.