5. Świat i Polska w latach 1980-1991
Udostępnij
Skopiowano
5.1 charakteryzuje zmiany w programach zachodnich partii lewicowych i prawicowych widoczne w latach 70. i 80. oraz wzrost popularności programów wolnorynkowych i konserwatywno-liberalnych („nowa prawica”, neoliberalizm)
- Historia gospodarcza po II wojnie światowej
- Współczesne idee polityczne
- Doktryna konserwatywna we współczesnym świecie
- Systemy partyjne państw demokratycznych
Więcej
Zobacz wszystkie materiały
5.2 wyjaśnia znaczenie zwycięstwa Margaret Thatcher w Wielkiej Brytanii (1979 rok) i Ronalda Reagana w Stanach Zjednoczonych Ameryki (1980 rok) dla relacji Wschód–Zachód
Więcej
Zobacz wszystkie materiały
5.3 charakteryzuje główne przyczyny erozji systemu komunistycznego w latach 80. (wewnętrzne wady systemu, „rewolucja ducha” za „żelazną kurtyną”, twarda postawa Zachodu)
- Lech Wałęsa – buntownik, „Bolek”, „Zadra”, prezydent
- Nierealne postulaty Sierpnia
- Przekształcenia ustrojowe w Europie Środkowej i Wschodniej na przełomie lat 80. i 90. XX w.
- NATO i Układ Warszawski
Więcej
Zobacz wszystkie materiały
5.4 charakteryzuje zmiany zachodzące w Chinach po śmierci Mao Zedonga (rządy Deng Xiaopinga i początek „państwowego kapitalizmu”)
- Chiny. Od upadku Cesarstwa do narodzin supermocarstwa
- Chińska wojna na górze. Historia najnowsza
- Krwawy koniec chińskiej wiosny
- Przemiany w Chinach. Korea Północna
Więcej
Zobacz wszystkie materiały
5.5 przedstawia proces powstawania ruchu społecznego „Solidarność”, jego przywódców, charakter, cele i tradycje, do których się odwoływał, a także jego znaczenie dla Polski i świata
- Sierpień ‘80, czyli wielki strajk | Dudek o Historii
- Lech Wałęsa – buntownik, „Bolek”, „Zadra”, prezydent
- Okres „Karnawału Solidarności”. Rozmowa z prof. Andrzejem Friszke
- “Solidarność” między rewolucją a dialogiem. Rozmowa z prof. Andrzejem Friszke
Więcej
Zobacz wszystkie materiały
5.6 przedstawia okoliczności i skutki wprowadzenia przez władze stanu wojennego 13 grudnia 1981 roku, formy walki reżimu PRL z wolnościowymi dążeniami Polaków (cenzura, „nieznani sprawcy”, Kopalnia Węgla Kamiennego „Wujek”, Lubin 1982 rok, zamordowanie Grzegorza Przemyka) oraz formy oporu wobec reżimu stanu wojennego
- Droga do stanu wojennego | Dudek o Historii
- Czasy “Solidarności” i Stanu Wojennego. Rozmowa z panem Wojciechem Samolińskim.
- Droga do konfrontacji
- Wojna polsko-jaruzelska. Postawy Polaków i świata wobec stanu wojennego
Więcej
Zobacz wszystkie materiały
5.7 charakteryzuje rolę Kościoła katolickiego w Polsce w okresie po wprowadzeniu stanu wojennego (pomoc wszystkim prześladowanym, kultura bez cenzury, msze za ojczyznę, osoba bł. ks. Jerzego Popiełuszki, pielgrzymki św. Jana Pawła II do Polski w 1983 i 1987 roku)
- Kościół katolicki w PRL cz. 2. Rozmowa z prof. Andrzejem Friszke.
- Rola Jana Pawła II i jego wpływ na przemiany społeczne i polityczne
- Wybór papieża Polaka. Pierwsza pielgrzymka do ojczyzny
- Miasto bez boga
Więcej
Zobacz wszystkie materiały
5.8 charakteryzuje przejawy kryzysu systemu komunistycznego w Polsce w latach 80. (niewydolność gospodarcza) oraz jego skutki w połączeniu z represyjną polityką stanu wojennego (emigracja wielu wykształconych i zaangażowanych społecznie Polaków)
- Transformacja. Materiały wizualne
- Charakterystyka realiów życia codziennego w PRL lat 80.
- Upadek Imperium reż. Andrzej Titkow
Więcej
Zobacz wszystkie materiały
5.9 charakteryzuje genezę i znaczenie programu „pierestrojki” Michaiła Gorbaczowa
Więcej
Zobacz wszystkie materiały
5.10 wyjaśnia pojęcie uwłaszczenia nomenklatury na przykładzie polityki rządu Mieczysława Rakowskiego (1988–1989)
Więcej
Zobacz wszystkie materiały
5.11 charakteryzuje przebieg Jesieni Narodów w Europie Środkowej i Wschodniej; wskazuje na prekursorską rolę ruchu społecznego „Solidarność” oraz „rewolucji ducha” zainicjowanej przez św. Jana Pawła II
- Jesień Narodów 1989 r. Rozmowa z prof. Antonim Dudkiem
- Jesień Ludów i upadek komunizmu w krajach Europy Środkowo-Wschodniej
- Historia: kształcenie ponadpodstawowe
Więcej
Zobacz wszystkie materiały
5.12 przedstawia główne wydarzenia związane z przełomem 1989 roku w Polsce (Okrągły Stół, wybory 4 czerwca 1989 roku, wybór gen. Wojciecha Jaruzelskiego na prezydenta PRL, rząd Tadeusza Mazowieckiego); wyjaśnia pojęcie wyborów kontraktowych
- Generał prezydentem | Dudek o Historii
- Wybory czerwcowe 1989 | Dudek o Historii
- Okrągły Stół i tajne rozmowy w Magdalence | Dudek o Historii
- Wybory czerwcowe 1989
Więcej
Zobacz wszystkie materiały
5.13 dokonuje bilansu rządów komunistycznych w Polsce, wskazując na ich skutki w warstwie kultury, życia społecznego i gospodarczego
- Społeczeństwo i gospodarka PRL. Próba bilansu. Rozmowa z prof. Adamem Leszczyńskim
- Obraz PRL-u w polskiej historiografii
- Charakterystyka realiów życia codziennego w PRL lat 80.
- Ślady transformacji wokół nas. Kultura materialna schyłku PRL i początków III RP
Więcej
Zobacz wszystkie materiały
5.14 charakteryzuje najważniejsze zmiany geopolityczne w najbliższym otoczeniu Polski w latach 1989–1991 (zjednoczenie Niemiec, rozpad Czechosłowacji oraz ZSRS), ze szczególnym uwzględnieniem powstania niepodległych państw bałtyckich, Ukrainy i Białorusi
- Czechosłowacja. Od powojennego odrodzenia do aksamitnego rozwodu. Rozmowa z prof. Piotrem M. Majewskim
- Rosyjski “kompleks” polski
- Sprawa polska – sprawa rosyjska
- Alfabet zjednoczonych Niemiec
Więcej
Zobacz wszystkie materiały
5.15 wyjaśnia pojęcia dekomunizacji i lustracji w kontekście prób wychodzenia z postkomunizmu, ujmuje te pojęcia na tle porównawczym, uwzględniając przykłady Niemiec i Czechosłowacji
- MIĘDZYNARODOWY SCENARIUSZ LEKCJI Pamięć zbiorowa, rozliczenia z przeszłością i konkurujące wspomnienia. Przykłady z Bułgarii, Litwy i Polski.
- MIĘDZYNARODOWY SCENARIUSZ LEKCJI Zbrodnia i kara? Sprawiedliwość okresu transformacji w krajach postkomunistycznych. Przykłady z Bułgarii, Litwy, Polski i Niemiec.
- Baliśmy się zjednoczenia Niemiec. MSZ odtajnia dokumenty dyplomatyczne
- Zjednoczenie Niemiec w 1990 roku
Więcej
Zobacz wszystkie materiały
5.16 wskazuje, na czym polegała transformacja gospodarczo-ustrojowa realizowana w Polsce po 1989 roku, na przykładzie założeń oraz implementacji planu Sachsa-Balcerowicza
- Łódzki dyptyk. Wyprawa w przeszłość
- Plan Balcerowicza | Dudek o Historii
- Historia gospodarcza po II wojnie światowej
- Reforma Leszka Balcerowicza, czyli spór o transformację
Więcej
Zobacz wszystkie materiały
5.18 wyjaśnia znaczenie walki z korupcją dla kultury politycznej i efektywności gospodarczej państwa
- Korupcja w służbie zdrowia
- Problemy społeczne – korupcja
- Najczęściej spotykane patologie władzy
- Klientelizm w sprawowaniu władzy
Więcej
Zobacz wszystkie materiały
5.19 wyjaśnia pojęcie społeczeństwa obywatelskiego i wskazuje przykłady jego funkcjonowania w Polsce po 1989 roku
- MIĘDZYNARODOWY SCENARIUSZ LEKCJI Rola społeczeństwa obywatelskiego w demokratycznej transformacji. Przykłady z Bułgarii, Niemiec, Polski, Litwy i Ukrainy.
- 4 CZERWCA 1989 | W SAMO POŁUDNIE
- Historia organizacji pozarządowych w Polsce
- Geneza społeczeństwa obywatelskiego
Więcej
Zobacz wszystkie materiały
5.20 charakteryzuje zmiany dokonane w konstytucji Polski w 1989 roku
- 4 CZERWCA 1989 | W SAMO POŁUDNIE
- Przemiany ustrojowe w latach 1989-1997
- Polskie konstytucje
- Ustawa z dnia 29 grudnia 1989 r. o zmianie Konstytucji Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej
Więcej
Zobacz wszystkie materiały
5.21 wyjaśnia pojęcie demokratycznego państwa prawa
- Kryzys praworządności – jakie ma znaczenie dla młodych? Wykład prof. Adama Bodnara
- Art.2 – Zasada praworządności
- System rządów w Polsce
- Słownik filozoficzny: prawo
Więcej
Zobacz wszystkie materiały
5.22 wyjaśnia znaczenie istnienia samorządu terytorialnego; charakteryzuje główne etapy jego odbudowy w Polsce po 1989 roku
- Samorząd terytorialny – dr hab. Dawid Sześciło, Uniwersytet Warszawski
- Przemiany ustrojowe w latach 1989-1997
- Samorząd terytorialny – WOS w Pigułce #13
- Samorząd terytorialny
Więcej
Zobacz wszystkie materiały
5.23 charakteryzuje genezę, przebieg i konsekwencje „wojny na górze” w 1990 roku (pierwsze powszechne wybory prezydenckie w 1990 roku i zwycięstwo Lecha Wałęsy).
- Wojna na górze | Dudek o Historii
- Lech Wałęsa – buntownik, „Bolek”, „Zadra”, prezydent
- Lech Wałęsa – Postacie
- Wałęsa. Człowiek z nadziei
Więcej
Zobacz wszystkie materiały