Gościem ostatniego odcinka cyklu Kronika polska jest historyk Jerzy Eisler, który podejmuje się krótkiego podsumowania zmian ustrojowych w Polsce, a także oraz omawia perspektywy wejścia naszego kraju do Unii Europejskiej. Zauważa, że w ciągu zaledwie dziesięciu lat polskich przemian, Polska awansowała do krajów Pierwszego Świata. Mimo iż wydawało się to nieprawdopodobne Polska zdołała awansować do grona 40 najbogatszych krajów świata, uzyskała członkostwo w OECD i NATO, a od 1994 roku cieszy się stowarzyszeniem z Unią Europejską, mając perspektywę pełnego członkostwa. Eisler omawia również plusy i minusy planowanego wejścia Polski do Unii, podkreślając że nie wszyscy i nie w jednakowym stopniu na nim skorzystają. Jak podkreśla Eisler, nie ma tutaj alternatywy –Rzeczypospolita chcąc budować swoją pozycję międzynarodową musi aktywnie uczestniczyć w najważniejszych instytucjach międzynarodowych.

Droga Żydów do ustanowienia własnego państwa była długa i niełatwa. Ruch syjonistyczny, który narodził się pod koniec XIX w., m.in. pod wpływem narastającego antysemityzmu w Europie, postulował utworzenie w Palestynie żydowskiej państwowości i odrodzenie języka hebrajskiego. W 1887 r. w Wiedniu odbył się Pierwszy Kongres Syjonistyczny, który położył ideologiczne podwaliny pod rozwój ruchu. Pod koniec XIX w. Żydzi zapoczątkowali kolejne fale emigracji na ziemie, gdzie zaczęła się ich historia. Zakładali tam kolonie i wykupywali ziemie od arabskich mieszkańców. Uczyli się na nowo języka przodków. Na początku XX w. założyli Tel Awiw, w którym pierwotnie mieszkało około 400 osób. Już wówczas między Żydami i Arabami zaczął narastać antagonizm, który trwa do dzisiaj. Zapraszamy na rozmowę z Konstantym Gebertem, opozycjonistą w czasach PRL, dziennikarzem, autorem książki Miejsce pod słońcem. Wojny Izraela.

Czy naród kojarzy się zawsze pozytywnie? Jak konstruowane są wyobrażenia o narodach? Kto korzysta z banalnego nacjonalizmu? Oraz czy nacjonalizmy mogą stanąć do walki z globalnymi korporacjami? Profesor Lech Nijakowski opowiada o współczesnym rozumieniu narodu, patriotyzmu i wspólnocie wyobrażonej.

Rozmowa z dr. hab. Adamem Puławskim z Pracowni Instytutu Europy Środowo-Wschodniej Ośrodka „Brama Grodzka – Teatr NN”, badaczem Zagłady.Jan Karski, a właściwie Jan Kozielewski, pochodził z łódzkiej niezamożnej rodziny rzemieślniczej. W czasie wojny związał się z konspiracją. (...) W 1940 r. Karski po raz pierwszy wyruszył w podróż do Paryża z raportem dotyczącym sytuacji ludności pod okupacją niemiecką. Jego trzecia misja okazała się najważniejsza. Dzięki niej przeszedł do historii. Przez lata jednak nadawano jej inny sens i znaczenie, niż miała ona w rzeczywistości.

Po 1949 r. Polska stała się krajem niemal bez wyjścia. Było to związane z postępującym procesem jej sowietyzacji. Granicę państwową zamknięto, a zdobycie paszportu przez przeciętnego obywatela okazywało się rzeczą niemożliwą. Biuro Paszportów wchodziło w skład Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego i mieściło się tylko w Warszawie. Ruch graniczny praktycznie zamarł. Zapraszamy na rozmowę z Dariuszem Stolą, profesorem z Instytutu Studiów Politycznych PAN i Uniwersytetu Warszawskiego, badaczem dziejów najnowszych, a szczególnie emigracji.

Nauczyciele piszą do swoich uczniów w związku ze sporem o ustawę o IPN

Myśląc o terroryzmie, widzimy kolesi przebranych za Ninja, którzy odcinają głowy na pustyni lub strzelają, krzycząc "Allahu akbar". Jednak terroryzm nie jest wcale nowym zjawiskiem i odpowiada logikom bardziej złożonym, niż przypuszczamy. W dzisiejszym programie mamy dla Was „bombowy” odcinek, w którym wyjaśnimy czym jest terroryzm i jak z nim walczyć.

To, że życie na Ziemi jest zagrożone to fakt. Ale co to dokładnie znaczy? Co konkretnie nam zagraża?  Czego nie robić, a jakie działania podejmować, jeśli chcemy uratować planetę? Czym - tak właściwie - jest zmiana klimatu?  

Idee tworzenia wspólnot i związków narodów mają długie tradycje. Wkład w ich rozwój wnieśli również Polacy. Koncepcje dotyczące tworzenia federacji państw głosili i rozwijali, poczynając już od XVIII w. chociażby król Polski Stanisław Leszczyński czy książę Adam Jerzy Czartoryski w XIX w. Z postaci dwudziestowiecznych warto pamiętać o koncepcjach federalistycznych Józefa Piłsudskiego.

Serwis Polskiego Radia na temat KOR: archiwalne nagrania, dokumenty, sylwetki zaangażowanych osób.