Polskie społeczeństwo wyszło z wojny straumatyzowane. W wyniku zmiany granic wielu ludzi zostało wyrwanych ze swoich dotychczasowych siedzib. Musieli emigrować, a potem niejednokrotnie migrować wewnątrz Polski w poszukaniu lepszego życia. Mieszkańcy powojennej Polski byli biedni, słabo wykształceni i pozbawieni części swojej elity, która albo została wymordowana, albo znalazła się na emigracji. Ponadto w porównaniu z innymi krajami europejskimi nasze państwo było bardzo zapóźnione gospodarczo. Uważa się, że zacofanie gospodarcze wynika ze struktury społecznej, w której elity nie są zainteresowane zmianami, gdyż podważyłyby one ich status. Historycy są zgodni, że na ziemiach polskich na przełomie XVII i XVIII w. nastąpiło załamanie gospodarki i nigdy tej straty już nie odrobiono.

13 marca 2022 r. ukraińska baza w Jaworowie została trafiona rosyjskimi pociskami, zabijając 35 osób i raniąc 134. Ten obiekt wojskowy, zdaniem wielu, służy Europie jako centrum dostarczania pomocy wojskowej Ukrainie: z perspektywy Moskwy miejsca te stają się „uprawnionymi celami” ofensywy. Jak NATO powinno się zachowywać w takich przypadkach? Analiza obecności Sojuszu Atlantyckiego wokół krajów dawnej żelaznej kurtyny.

Prof. Marcin Zaremba, autor świetnie przyjętej monografii "Wielka trwoga", opowiadał w rozmowie z prof. Antonim Dudkiem o dalszych badaniach nad strachem w okresie PRL-u.

Mikołajczyk zdecydował się na walkę o Polskę nie na emigracji, lecz w kraju. Zdawał sobie sprawę, że może się ona zakończyć niepowodzeniem, ale mimo wszystko w jego przekonaniu należało spróbować. Zapraszamy na rozmowę z profesorem Andrzejem Paczkowskim z Polskiej Akademii Nauk, badaczem historii najnowszej, autorem biografii Stanisława Mikołajczyka.

Zapraszamy na rozmowę z Konstantym Gebertem, opozycjonistą w czasach PRL, dziennikarzem, autorem książki Ostateczne rozwiązania. Ludobójcy i ich dzieło. Wiek XX możemy nazwać erą ludobójstwa. Popełniono wówczas jedne z najbardziej okrutnych zbrodni, których intencją było wymordowanie w całości lub części grup narodowych, etnicznych, rasowych bądź religijnych. Masowych mordów dokonywano także w poprzednich epokach, ale pojęcie ludobójstwa powstało dopiero w czasie II wojny światowej, a do języka weszło dopiero po jej zakończeniu.

Akcja „Wisła” była zbrodnią komunistyczną wymierzoną w ludność ukraińską i łemkowską. Rozpoczęła się w drugiej połowie kwietnia, a zakończyła latem 1947 r. Objęła ponad 140 tys. Ukraińców i Łemków – najwięcej z województwa rzeszowskiego. Zapraszamy do wysłuchania i obejrzenia rozmowy z dr. Mariuszem Zajączkowskim, historykiem z Polskiej Akademii Nauk, badaczem stosunków polsko-ukraińskich.

System komunistyczny najwcześniej zaczął się rozpadać w Polsce i na Węgrzech. Procesy jego dekompozycji w obu krajach przebiegały w sposób pokojowy i bardzo szybko wymknęły się spod kontroli tamtejszych władz. W obu państwach miały nieco inną dynamikę. W przeciwieństwie do Polski węgierscy komuniści z własnej woli nawiązali rozmowy z opozycją, ale nie zakończyły się one porozumieniem. Doprowadziły jednak do rozpadu partii komunistycznej i ogłoszenia wiosną 1990 r. całkowicie wolnych wyborów. Powstał wówczas pierwszy demokratyczny rząd z Józsefem Antallem jako premierem. Podjął on rozmowy z ZSRR i w 1991 r. porozumiał się w sprawie opuszczenia Węgier przez wojska sowieckie, podczas gdy w Polsce nastąpiło to dopiero we wrześniu 1993 r. Mimo że w Polsce wybory odbyły się rok wcześniej, nie były one w pełni demokratyczne. Na te przyszło poczekać do 1991 r.