W tym materiale powtórzymy wiadomości z jednego z działów wiedzy o społeczeństwie. Powtórzenie opierać się będzie na zestawie ćwiczeń interaktywnych z zakresu samorządu terytorialnego oraz na pracy z tekstami źródłowymi i multimediami. W dalszej części znajdują się dokładniejsze informacje na temat tego, jak czytać polecenia oraz odpowiadać na pytania. Podpowiadamy, na co warto zwrócić uwagę.

Zgodnie z Konstytucją RP naród sprawuje władzę przez swoich przedstawicieli lub bezpośrednio. W art. 62 ustawa zasadnicza z kolei stwierdza, że obywatel polski ma prawo do udziału w referendum. Oznacza to, że choć demokracja w Polsce ma charakter przedstawicielski, to prawo przewiduje stosowanie instrumentów bezpośrednich rządów obywateli. Należą do nich referenda. Mogą mieć one charakter ogólnokrajowy – dotyczą wówczas „spraw o szczególnym znaczeniu dla państwa”. Mogą być również organizowane lokalnie – w jednostkach samorządu terytorialnego.

Scenariusz zajęć (lub mini projektu) oparty jest o ideę “Six Words Memoirs”, która polega na zamknięciu w sześciu słowach jakiejś treści, najczęściej o charakterze biograficznym. Uczy zwięzłości i wydobycia tego, co najistotniejsze w ciekawej formie. Zajęcia realizowane mogą być na trzy sposoby. Wersja podstawowa wymaga wykorzystania materiałów załączonych do scenariusza i realizacji podczas jednej lekcji. Rozszerzona – wymaga dostępu do komputerów i Internetu. Wersja projektowa pozwala najpełniej wykorzystać potencjał metody „pamiętnik z sześciu słów” – realizacja projektu nie powinna zająć więcej niż tydzień. Ten konkretny scenariusz dotyczy biografii Tadeusza Mazowieckiego, ale samą metodę można wykorzystać w stosunku do innych postaci z najnowszej historii Polski, świata, a także własnej miejscowości. Najciekawszych propozycje „pamiętników” warto zamieścić w sieci (np na stronie szkoły) lub szkolnej pracowni historycznej czy językowej.

Wydarzenia z 11 września 2001 r. oraz zamachy w Madrycie i w Londynie uzmysłowiły wszystkim, jak wielkim wyzwaniem dla państw, organizacji międzynarodowych i obywateli jest skuteczne przeciwstawienie się terroryzmowi. Jest on jednym z największych zagrożeń dla bezpieczeństwa, stabilności i demokracji we współczesnym świecie, a zapobieganie mu i zwalczanie go powinny stanowić priorytet międzynarodowej polityki na rzecz pokoju i bezpieczeństwa na świecie.

W 1953 r. zmarł Józef Stalin. To wydarzenie można uznać za początek procesu destalinizacji w Europie Środkowej i Wschodniej. Kolejne trzy lata to czas wewnętrznych rozgrywek w Związku Sowieckim, co w 1956 r. przełożyło się na objęcie funkcji I Sekretarza Komitetu Centralnego Komunistycznej Partii Związku Sowieckiego przez Nikitę Chruszczowa. W lutym 1956 r. Chruszczow wygłosił na XX Zjeździe KC KPZS referat, w którym odcinał się od zbrodni stalinowskich, potępiał kult jednostki i ogłaszał nowe otwarcie w relacjach z państwami bloku wschodniego. Wydarzenia w Moskwie miały również wpływ na sytuację w Polsce. Śmierć Bolesława Bieruta i walki frakcyjne w partii, konieczność rewizji efektów planu sześcioletniego doprowadził do wystąpień robotniczych. Nowy przywódca partii był słaby i nie miał autorytetu w społeczeństwie. Polacy oczekiwali zmian i liberalizacji polityki. W tym materiale przedstawimy wydarzenia z października 1956 r. w Polsce.

Wydaje się, że zwycięstwo demokracji nad innymi formami ustrojowymi jest ostateczne i ugruntowane. Wielu myślicieli już od kilkudziesięciu lat wyraża przekonanie, że jest to system będący szczytem osiągnięć ludzkości w dziedzinie organizacji politycznej państw i że nic nie jest w stanie go zastąpić.

Demokracja nie została dana ludziom raz na zawsze. Na przestrzeni dziejów można zauważyć, że państwa demokratyczne powstawały i upadały nie tylko ze względu na zagrożenia zewnętrzne, ale i z powodu zmian wewnętrznych.

W potocznym języku określenie reżim polityczny kojarzy się z władzą niedemokratyczną, nakładającą na obywatela wiele ograniczeń. W politologii jednak nie pojawia się element wartościujący. Pojęcie to oznacza regiment, czyli kierownictwo. Możemy zdefiniować je jako ściśle określony, uregulowany normami tryb postępowania ograniczający swobodę uczestników.

W życiu każdego człowieka bardzo ważną rolę odgrywają wartości, które wyznaje. Ich korzenie najczęściej sięgają religii, systemu wartości oraz ustroju politycznego, w jakim jednostka funkcjonuje. Pojęcie wartości demokratycznych jest trudne do zdefiniowania, ponieważ każdy może zwrócić uwagę na inny aspekt demokracji.

Słowo demokracja pojawiło się w starożytnej Grecji. Powstało z połączenia dwóch słów: demos – lud i kratos – władza, rząd. Oznaczało władzę ludu (ludowładztwo), czyli rządy ogółu obywateli. Najważniejszymi wartościami i zasadami greckiej demokracji były wolność i równość obywateli.