Urząd kalifa powstał po śmierci proroka Mahometa w 632 r., gdy zwierzchnictwo nad rozrastającą się wspólnotą islamską zaczęli sprawować kolejni jego następcy. Kalifat w ramach jednego państwa miał zjednoczyć całą społeczność muzułmańską. Pierwszych czterech kalifów wybierano spośród najwybitniejszych muzułmanów. Od 661 r. władza kalifów pozostawała w rękach wybitnych rodów – Umajjadów, następnie Abbasydów.